Manegehouders en trainers; aansprakelijk

In een van mijn eerdere blogs heb ik uitgelegd dat een eigenaar van een paard verantwoordelijk is voor zijn paard en de schade die dat paard aanricht bij derden. Op deze aansprakelijkheid bestaat een uitzondering. Dat is wanneer het paard bedrijfsmatig wordt gebruikt door een ander. Hoe zit dit precies?

Bedrijfsmatig gebruiker
Een goed voorbeeld van een bedrijfsmatig gebruik is de manage die paarden voor de manegelessen gebruikt die niet van de manage zijn. Een ander voorbeeld is de trainer die een paard op stal heeft en dit paard in opdracht van de eigenaar traint of zadelmak maakt. In beide gevallen is het niet langer de eigenaar die aansprakelijk is voor schade die zijn paard aanricht, maar de manege of trainer die het paard bedrijfsmatig gebruiken.

Loretta arrest
In 2011 deed de Hoge Raad een belangrijke uitspraak over de aansprakelijkheid van de bedrijfsmatige gebruiker. Dat ging over het paard Loretta. Dit paard was eigendom van meneer X en stond ter ‘belering’ bij manege Y. Tijdens een van de trainingen keken verschillende mensen toe, onder wie de toen 10-jarige Marloes. Na afloop van de training liep Loretta los in de bak van de manege. Marloes is op enig moment de bak ingelopen en kreeg een trap in haar gezicht van Loretta. De ouders van Marloes stelden eigenaar X aansprakelijk. Dat was echter niet juist. Het was manege Y die verantwoordelijk was, omdat deze manege het paard bedrijfsmatig gebruikte.

Waarom verschuift de aansprakelijkheid?
De reden achter de verschuiving van de aansprakelijkheid is dat de wetgever het slachtoffer niet wil belasten met een zoektocht naar degene die verantwoordelijk is. Een slachtoffer zal ervan uitgaan dat het paard eigendom is van degene die het gebruikt. Wat meer technisch zijn de overwegingen van de wetgever dat uitgegaan wordt van een eenheid van onderneming in het kader waarvan het paard wordt gebruikt, dat de bedrijfsmatige activiteiten zijn gericht op het verkrijgen van profijt en dat de ondernemer zijn bedrijfsrisico kan verzekeren als één. Deze aansprakelijkheid verschuift overigens ook dwingend van de eigenaar naar bedrijfsmatig gebruiker. Het slachtoffer kan dus niet kiezen tussen de bedrijfsmatig gebruiker of de eigenaar.

Pension en opfok
Ter voorkoming van onduidelijkheden, pension en opfok vallen uitdrukkelijk niet onder bedrijfsmatig gebruik. Hier overheerst een ‘bewarend’ karakter in de bedrijfsactiviteiten daarvoor geldt niet dat de aansprakelijkheid verschuift. In die gevallen blijft de aansprakelijkheid dus bij de eigenaar liggen.

Verdeling schade
De aansprakelijkheid en toekenning van schadevergoeding is bijna nooit een alles-of-niets verhaal. Paardrijden en de omgang met paard blijft een hobby/sport met risico’s. Om die reden zien je in veel gevallen dat de eigenaar of bedrijfsmatig gebruiker niet alle schade hoeft te vergoeden. Een deel eigen schuld of vermindering van schade wordt in veel gevallen toegepast. Hoe de verdeelsleutel er precies uitziet, is sterk afhankelijk van de concrete omstandigheden zoals die zich hebben voorgedaan.
Conclusie
Zoals ik in mijn eerdere blog over de aansprakelijkheid van de eigenaar al aangaf, een goede verzekering is altijd belangrijk. Daarop aanvullend is het van belang om een duidelijke overeenkomst met klanten te sluiten, waarin in klare taal staat beschreven welke risico’s er kleven aan het omgaan met paarden. Dit zal de aansprakelijkheid niet geheel wegnemen, maar helpt wel bij een goed betoog als het mis gaat.

Mocht je vragen hebben over deze materie, neem dan vrijblijvend contact met mij op.